به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه، نشست علمی کاربست علوم و معارف حدیثی در پژوهش در ادامه سلسله نشست‌های ترویج فرهنگ و دانش افزایی پژوهشی طلاب و اساتید در حوزه های دانشی کانون های علمی با حضور حجت الاسلام و المسلمین فرهاد عباسی برگزار شد.
حجت‌الاسلام و المسلمین عباسی با بیان منابع دین شناختی گفت: در دروس حوزوی آموخته ایم منابع استنباط احکام شرعی یا منابع معارف دینی چهار منبع قرآن، سنت، عقل و اجماع است که احادیث با این ۴ منبع دارای ارتباط است.
وی در ارتباط احادیث با قرآن عنوان کرد: طبق نظر اخباری ها ظاهر قرآن حجیت نیست که ما آن را قبول نداریم ولی نگاه اصولی ها این است که ظاهر قرآن حجیت دارد و روایات به صورت مستقیم و غیر مستقیم تفسیر قرآن هستند، آیات مشکل و متشابه در قرآن را باید توسط اهل بیت علیهم السلام تفسیر و تبیین شوند تا به بطون و عمق آن پی برد.
حجت‌الاسلام و المسلمین عباسی با اشاره به اینکه معصومین بهترین مرجع برای فهم آیات هستند ادامه داد: بهترین و کامل ترین فهم آیات قرآن را معصومین علیهم السلام به ما ارائه می‌دهند و بر کسی پوشیده نیست که بهترین تفاسیر همان تفاسیر اثری و روایی هستند و یک محدث حتما مفسر نیز هست و برای فهم قرآن نمی توان خود را بی‌نیاز از حدیث فهمی دانست.
مدرس علوم و معارف حدیث در حوزه و دانشگاه در بیان ارتباط عقل با حدیث مطرح کرد: اخباری ها عقل را به عنوان یک دلیل مستقل نمی پذیرند اما اصولی ها عقل را یک دلیل مستقل می‌دانند و پیامبر اسلام و اهل بیت علیهم السلام به عنوان عقل کامل و برتر هستند که برداشتها و یافته های این بزرگان قطعا مشیر و بر آمده از عقل است لذا با توجه به اینکه در موارد بسیاری روایات زیادی ارشاد به حکم عقل دارند پی ما می‌توانیم احکام عقلی را از روایات معصومین پیدا کنیم.
مسئول دفتر تدوین متون درسی حوزه های علمیه اضافه کرد: مؤانست با روایات منجر به عقل محوری می‌شود و پژوهشگر در عرصه حدیثی در واقع عقل مداری و عقل محوری را تقویت می‌کند.
حجت‌الاسلام و المسلمین عباسی حدیث را با اجماع مرتبط برشمرد و تصریح کرد: اهل سنت برای خودِ اجماع موضوعیت قائل هستند اما شیعه حجیت اجماع را به دلیل کشف از حکم معصوم می‌دانند و معتقدند اجماع به عنوان طریق کشف نظر معصوم حجیت پیدا کرده که طریق نظر معصوم همان حدیث است.
مدرس حوزه و دانشگاه در ادامه به اهمیت حدیث اشاره و بیان کرد:سه منبع مهم دین شناختی ما پیوند ناگسستنی با حدیث دارند و از طریق حدیث ما به قرآن، اجماع و عقل دسترسی بهتری خواهیم داشت.
وی ادامه داد: سنت به عنوان منبع دیگری از منابع دین شناختی ما نقش مهمی دارد، سنت را همه پذیرفته اند و با حدیث تفاوت دارد؛ حدیث کلام حکایت کننده است اما سنت خود فعل، قول و تقریر است.
حجت‌الاسلام و المسلمین عباسی عنوان کرد: سنت، واقعیتی است که فقط برای کسانی که در هنگام سخن و فعل معصوم حضور داشتند قابل دستیابی است و سنت به عنوان منبع دین شناختی موضوعیت دارد اما بین ما و سنت بیش از هزار سال فاصله وجود دارد.
وی مطرح کرد: تعداد اجماعات ما چندان زیاد نیست و تعداد احکام عقلیه هم طبق نظر بعضی به ده حکم نمی‌رسد و در بین گزاره‌های قرآنی هم بیش از ۶ هزار گزاره دین پژوهی داریم،اما حدیث پر تعدادترین و گسترده ترین منبع دین شناسی است.
حجت‌الاسلام والمسلمین عباسی حدیث را دارای نور دانست و افزود: طبق احادیث، حدیث و سخن معصوم دارای نور است و باید بپذیریم برای جذب مخاطبین و ورود به قلوب آن‌ها یکی از بهترین راه‌ها بیان احادیث است.
مدرس حوزه و دانشگاه با اشاره به تنوع و گستردگی احادیث مطرح کرد: علما در کتب حدیثی متنوع با دسته بندی ها موضوعات مختلف حدیث را دسته بندی کرده و در اختیار پژوهشگران این عرصه قرار داده‌اند.
مسئول دفتر تدوین متون درسی حوزه های علمیه اضافه کرد: ما در دوره حضور ائمه موفق به درک نبودیم اما آیا این به این معنی است که معصوم در مقابل دیدگان ما نیست اما فکر و اندیشه معصوم در زندگی امروزه ما جاری است، احادیث میراث گرانبهای اهل بیت برای ما است که اگر آن ها را نمی‌بینیم احادیث آن ها را درک کنیم که لازمه آن حدیث خوانی و عمل به آن است.
حجت‌الاسلام و المسلمین عباسی با بیان وجود نمونه های عینی و ملموس در احادیث تصریح کرد: در احادیث بیش از تمام منابع دین شناختی دیگر نمونه های عینی، ملموس و مصداقی وجود دارد که در مسیر تعلیم و تربیت مصداق ها و نمونه ها کمک کننده است.
وی به فرمایش مقام معظم رهبری اشاره و گفت: طبق فرمایش مقام معظم رهبری حدیث مادر علوم اسلامی و انسانی است و در آغاز تاریخ اسلام و شکل گیری علم و علما تمامی علوم از دامن احادیث آمده است و علمای مفسر کسی نبود جز آن که احادیث تفسیری را از پیامبر شنیده و یا فقها و یا متکلمان احادیث را از ائمه شنیده بودند.
مدرس علوم و معارف حدیثی در حوزه و دانشگاه با بیان فاصله هزار ساله بین ما و صدور احادیث بیان کرد: این فاصله به وجود آمده موجب وارد شدن دو آسیب به احادیث ما شده که این دو آسیب عبارتند از ؛ آسیب‌های مربوط به گزارش احادیث که منجر به ساخته شدن احادیث جعلی،ایجاد احادیث مشکل و یا در معرض آسیبهایی مانند تحریف،تقطیع و یا نقل به معنا قرار گرفتن.
وی در بیان آسیب دیگر اضافه کرد: آسیب دیگر مربوط به فهم احادیث است که باید دید آیا بعد از هزار سال چیزی که ما برداشت می‌کنیم و می فهمیم از احادیث همان منظور و مقصود معصوم است، راویانی به عمد و یا سهو فهم درستی از آن چه معصوم می‌فرمود نداشتند و یا گاهی قرائن مفقود شده و یا مورد توجه قرار نگرفتند.
حجت‌الاسلام و المسلمین عباسی یادآور شد: برای در معرض قرار نگرفتن این آسیب ها آشنایی با علوم حدیث مانند چراغ راهی کمک کننده است، علوم حدیثی مانند فقه الحدیث،رجال الحدیث، تاریخ الحدیث و منابع الحدیث که با یادگیری هر یک می‌توان مشکلات زیادی را حل کرد.
۱۴:۰۱ - ۱۴۰۱/۱۰/۱۳